Ý nghĩa các thủ ấn của Phật Thích Ca Mâu Ni hay

17/08/2020

Khi ta nhìn các pho tượng Phật hay tranh Phật tại các chùa, đình hoặc không gian tại gia, chúng ta thường thấy hình tượng của Đức Phật được khắc họa với các tư thế tay rất đặc biệt. Các tư thế này vừa giống như là một cử chỉ tự nhiên, vừa như thể hiện dấu hiệu của Phật tính. Đó chính là thủ ấn Phật, trong tiếng Phạn gọi là Mudra. Trong hệ thống Phật giáo nói chung và Phật Thích Ca Mâu Ni nói riêng, có rất nhiều các thủ ấn khác nhau. Trong bài viết này, cùng tìm hiểu ý nghĩa các thủ ấn của Phật Thích Ca Mâu Ni hay nhất nhé.

Thủ ấn là gì?

Từ Muddà hay Mudra được sử dụng trong Phật giáo và Hindu giáo. Ý nghĩa ban đầu là dấu hiệu, ấn tướng hay dấu ấn, thể hiện qua cử chỉ của tay và các ngón tay. Các nhà khảo cổ học đã khai quật được những tượng đất nung có niên đại từ 3000 – 2000 năm TCN trong các tư thế này. Nổi tiếng trong đó như 108 Mudra được sử dụng trong các nghi thức Tantra.

Ngày nay, các tư thế tay được thực hành trong Yoga. Thực hành các tư thế này được cho là giúp hồi sinh dòng năng lượng đến các bộ phận khác nhau của cơ thể để cải thiện sức khỏe thể chất, và tinh thần của bạn. Theo truyền thống Vệ đà, các ngón tay của bàn tay đại diện cho năm yếu tố cơ bản tạo nên cơ thể con người: đất, nước, gió, không khí và lửa. Khi chạm các đầu ngón tay vào nhau theo những cách khác nhau hoặc đến các bộ phận khác của lòng bàn tay sẽ điều chỉnh và cân bằng dòng năng lượng trong cơ thể chúng ta. 

Các thủ ấn trong Phật giáo tập trung ở phái Kim cương thừa Mật tông, Phật giáo Đại Thừa và phái Tiểu Thừa. Mỗi một thủ ấn sẽ có ý nghĩa và tính biểu tượng riêng. Trong hệ thống tượng Phật và tranh Phật, các thủ ấn này cũng được áp dụng phổ biến.

ý nghĩ các thủ ấn

Khi đúc một bức tượng Phật, các thủ ấn có ý nghĩa rất quan trọng và được chú ý nhiều

Ý nghĩa các thủ ấn của Phật Thích Ca Mâu Ni

Mudra hay các thủ ấn đại diện cho khoảnh khắc khi Đức Phật Thích Ca giác ngộ bên dưới cây bồ đề, là ấn quyết mà Phật Thích Ca chứng minh mình đạt Phật quả và cũng là dấu hiệu của sự không lay chuyển nơi Đạo vô Thượng Bồ Đề.

Thiền thủ ấn (Dhyana Mudra)

Bức tượng Phật tư thế này hai tay đặt trong lòng. Mặt sau của bàn tay phải đang dựa vào lòng bàn tay trái. Thường thì các ngón tay cái chạm vào nhau, tạo thành hình tam giác huyền bí. Đây là biểu tượng của thiền, tượng trưng cho trí tuệ, biểu lộ sự giác ngộ đã vượt lên thế giới thực tại, tâm thức giác ngộ đã vượt qua tâm thức phân biệt. Đức Phật đã sử dụng thủ ấn này trong lần thiền cuối cùng dưới gốc cây bồ đề. 

=>> Xem chi tiết các mẫu tượng Phật bằng đồng mới nhất

Vô úy thủ ấn (Abhaya Mudra)

Bàn tay phải giơ lên ngang tầm ngực, lòng bàn tay hướng ra ngoài và các ngón tay hướng lên trên. Trong khi cánh tay trái để xuôi theo tư thế toạ thiền. Sau khi đạt được giác ngộ và khi bị con voi dữ tấn công Ngài đã sử dụng thủ ấn này. Tư thế này chỉ sự không sợ hãi, đã qua mọi nỗi sợ hãi đau khổ của thế gian.

tư thế tượng phật thích ca

Trong sử liệu ghi chép lại được 108 thủ ấn khác nhau thông qua các pho tượng cổ tại Ấn Độ

Giáo hóa thủ ấn (Vitarka Mudra)

Trong giáo hóa thủ ấn, đầu ngón tay cái và ngón trỏ ở bàn tay phải đức Phật chạm vào nhau và tạo thành một vòng tròn, các ngón tay còn lại hướng lên trên còn bàn tay trái để ngang bụng. Ấn quyết này tượng trưng cho giai đoạn thuyết giảng trong cuộc đời của Đức Phật. Vòng tròn tượng trưng cho một dòng năng lượng và thông tin liên tục. Ý nghĩa là kêu gọi mọi người hãy giải quyết vấn đề qua thông tin và biện luận.

Thí nguyện thủ ấn ( Varada Mudra)

Cánh tay phải của bức tượng Phật ở tư thế thả lỏng xuống dọc theo cơ thể, lòng bàn tay mở ra phía trước, những ngón tay duỗi ra. Còn cánh tay tay trái cong ở khuỷu tay, bàn tay hướng về phía người nhìn. Năm ngón tay mở rộng đại diện cho năm sự hoàn hảo: hào phóng, đạo đức, kiên nhẫn, nỗ lực và tập trung. Thủ ấn này biểu thị sự dâng hiến, chào đón, từ thiện, cho đi, từ bi và chân thành. Đây cũng là ấn quyết sự hoàn thành ước nguyện chuyên tâm giải thoát nhân loại của Đức Phật.

Chuyển pháp luân thủ ấn (Dharmachakra Mudra)

Thủ ấn này cho thấy đầu ngón tay giữa trên một bàn tay này của Đức Phật, chạm vào đầu ngón tay cái và ngón trỏ của bàn tay kia, tạo thành vòng tròn bí ẩn gần tim. Cử chỉ này biểu thị cho dòng năng lượng liên tục của vũ trụ dưới dạng luân xa và các giáo lí của nó được thông qua trái tim. Sau khi Đức Phật đạt được giác ngộ, Ngài đã ban giáo lý đầu tiên cho 5 anh em ông Kiều Trần Như tại vườn Lộc Uyển và do đó thủ ấn này đại diện cho việc thiết lập Bánh xe Pháp chuyển động.

Chuyển Pháp Luân thủ ấn, một trong những thử ấn thông dụng nhất được sử dụng trong tượng Phật

Trì bình thủ ấn (Patahattha Mudra)

Thủ ấn này vị trí hai bàn tay chồng lên nhau tay phải để trên tay trái hai bàn tay duỗi ra để nâng bình bát. Trong hoạt động hằng ngày của Đức Phật chia làm năm thời đó chính là buổi sáng, buổi trưa, canh đầu, canh giữa và canh cuối. Buổi sáng đó chính là lúc ngài trì bình hóa duyên tế độ những người hữu duyên và thọ thực. Đây là tư thế thủ ấn trì bình mà các nhà nghệ thuật điêu khắc sử dụng để mô tả về đời sống thường nhật của Ngài.

Xúc địa thủ ấn (Bhumistarsa Mudra)

Đức phật có tư thế xúc địa thủ ấn luôn được mô tả trong tư thế ngồi kiết già hoặc bán già, với bàn tay trái đặt trên đùi, lòng bàn tay hướng lên trên như trong ấn Thiền Định còn tay phải duỗi xuống, lòng bàn tay xoay vào trong, mu bàn tay đưa ra ngoài, các ngón tay hướng xuống đất. Thủ ấn này dựa theo sự tích ghi trong Chú giải Phật sử. Khi Ngài ngồi hành thiền trong đêm rằm tháng Vesak, Ma Vương xuất hiện quấy nhiễu Ngài. Đức Phật từ tư thế thiền định, đặt bàn tay phải chạm đất và tuyên bố: “Mặt đất này là chứng nhân, đã chứng kiến qua nhiều kiếp, ta đã hoàn thiện hạnh Bố thí Ba La Mật, hạnh Trì giới Ba La Mật, và các Ba La Mật khác.” Ngay lúc đó, mặt đất rung chuyển, với âm thanh vang dội khắp vũ trụ. Ma vương run sợ, thất bại, và rút lui.

=>> Xem ngay các mẫu tượng Tam Thánh Tây Phương

=>> Xem ngay các mẫu tượng Tam Thế Phật bằng đồng

Thiền Định thủ ấn (Samābhita mudra)

Hình tượng với tư thế Đức Phật ngồi hành thiền, chân xếp tréo kiểu bán già hay kiết già, hai bàn tay đặt đùi, để ngửa. Bàn tay phải đặt trên bàn tay trái (đôi khi, bàn tay trái đặt trên bàn tay phải). Hai đầu ngón tay cái chạm nhẹ vào nhau, hoặc để song song đan xen. Đây là hình tượng và thủ ấn phổ biến nhất trong truyền thống nghệ thuật hình tượng Đức Phật phái Nam tông và là thủ ấn phổ biến nhất.

Giải Thoát thủ ấn (Katakakattha mudra )

Tư thế Giải Thoát thủ ấn này bàn tay phải hướng lên trên lòng bàn tay hướng ra ngoài ngón cái chạm vào ngón trỏ, bốn ngón tay còn lại cong lại hướng vào lòng bàn tay. Thủ ấn này được Đức Phật thực hiện khi Ngài thực hiện chú pháp hóa giải, cứu độ chúng sanh được giải thoát.

Xúc địa thủ ấn, Đức Phật đã thực hiện thủ ấn này khi chiến đấu lại Ma Vương

Thập độ thủ ấn (Saddassana Mudra)

Tư thế này tay phải xoay ra ngoài ngón tay cái và ngón trỏ chạm vào nhau, lòng bàn tay trái xoay ra ngoài và hơi hướng xuối dưới ngón trỏ và ngón cái duỗi ra, các ngón còn lại hơi cong lại. Thập độ tức ám chỉ công hạnh thực tập để đạt đến quả vị giải thoát gồm có: Thí, Giới, Xuất gia, trí tuệ, Tinh tấn, Nhẫn, Chân thật, Ái, Xả

=>> Xem ngay các mẫu tượng Phật Thích Ca Mâu Ni đẹp nhất hiện nay

Nguồn: Sưu tầm

Bảo Long - Cơ sở chuyên chế tác tượng Phật bằng đồng uy tín

Khi lựa chọn mua tượng Phật Thích Ca Mâu Ni để thờ cúng tại gia, bạn cần chú ý tới tư thế hình dáng của Ngài. Đúc đồng Bảo Long là đơn vị uy tín chuyên chế tác và đúc tượng Phật Thích Ca Mâu Ni bằng đồng đầy đủ kích cỡ và kiểu dáng. Sản phẩm được chế tác thủ công bởi các nghệ nhân lâu năm, hoa văn, chi tiết đều sắc nét, tỉ mỉ. Ngoài ra, cơ sở còn rất nhiều các sảm phẩm khác như đồ thờ cúng, tranh đồng, đồ phong thủy... Chúng tôi nhận chế tác theo yêu cầu của khách hàng. Liên hệ ngay Hotline để được tư vấn rõ nhất.

ĐÚC ĐỒNG BẢO LONG

Hotline: 0968.966.268