Đình, Chùa Đồng Niên - Độc Đáo Hệ Thống Tượng Phật Trăm Năm

Đình, chùa Đồng Niên, được biết đến là khu di tích cấp Quốc gia tại tỉnh Hải Dương. Nơi đây gây ấn tượng mạnh mẽ nhờ kiến trúc độc đáo và hệ thống tượng Phật lâu đời từ thời nhà Lê. Khu di tích đình, chùa cũng mang đậm dấu ấn của văn hóa thành Thành Hoàng Làng người Việt Bắc bộ. Cùng theo chân Đúc Đồng Bảo Long tìm hiểu ngay về ngôi đình, chùa nổi tiếng ngay nhé!

Lịch sử hình thành đình, chùa Đồng Niên

Đình, chùa Đồng Niên được xây dựng vào khoảng thế kỉ IV, thời nhà Lê. Đầu thế kỷ 20, công trình xuống cấp nên đã được trùng tu, tôn tạo lại. Trải qua bao biến cố lịch sử, đình Đồng Niên vẫn giữ được nét cổ kính hiếm có. Ngôi đình thờ 3 vị Thành hoàng là những anh hùng cứu quốc thời tiền Lý (544-602) và rất linh thiêng. 

Cùng với ngôi đình, chùa Đồng Niên (hay còn gọi là chùa Diên Phúc) được xây dựng từ thời hậu Lê và trùng tu vào các năm 1800, 1924. Trải qua những biến thiên của lịch sử, di tích vẫn còn bảo lưu được những hiện vật quý. Tại chùa hiện còn lưu giữ quả chuông đề “Diên Phúc tự chung” có niên đại Cảnh Thịnh bát niên (1800), là niên đại sớm nhất trong tất cả các niên đại còn ghi tại chùa. Tới tháng 3.2020, chùa Đồng Niên được chính quyền cùng nhân dân đóng góp trùng tu khang trang. Với những giá trị lịch sử quý giá, cụm di tích đình, chùa Đồng Niên được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia năm 1994.

Trải qua hàng trăm năm, đình và chùa Đồng Niên vẫn là địa chỉ tâm linh gắn liền với đời sống nhân dân địa phương.

Đình chùa Đồng Niên có lịch sử lâu đời,chùa được xây dựng từ thế kỉ 6 (Ảnh: sưu tầm)

Kiến trúc mang đậm phong cách thời Lê

Ngôi đình gây ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên với mái phủ rêu phong, đầu đao cong vút. Qua án thư trước sân đình, toàn bộ vẻ uy nghi, cổ kính của công trình hiện hữu trên khoảng không gian rộng rãi. Đầu hồi là đôi lân thu mình xuống tấn, trên nóc trổ cặp rồng chầu mặt trời đang bốc lửa, nét trổ tinh xảo thể hiện sự tôn nghiêm nơi thờ tự. Trên bờ nóc, các con nghê thế hình uyển chuyển làm mái đình thêm độc đáo.

Bước vào bên trong tòa tiền tế, một không gian kiến trúc nghệ thuật ngồn ngộn bày ra. Toàn bộ công trình đồ sộ được nâng đỡ bởi 8 cột cái bằng gỗ tứ thiết cỡ vòng tay ôm đặt trên các chân tảng đá xanh. Ông Lương Văn Thạnh, Trưởng ban Quản lý di tích đình Đồng Niên cho biết: Công trình có kiến trúc thời Lê.

Các bức tượng Phật tại đây có lịch sử lâu đời và có giá trị văn hóa cao (Ảnh: sưu tầm)

Đình có kiến trúc kiểu chữ đinh với 7 gian tiền tế, 2 gian hậu cung. Gian trung tâm là bức cửa võng sơn son thếp vàng các mảng kiến trúc cúc, mai, long, phượng xen giữa các câu đối bằng chữ Nho với nét đục chạm phóng khoáng, bay bổng. Phía trên là các bức đại tự lớn bằng chữ Nho: “Đức thâm thiên địa” (Đức rộng khắp trời đất). Các con chồng đấu sen được chạm hoa, lá khiến cho ngôi đình duyên dáng, mềm mại. Điều lý thú là công trình được hai hiệp thợ cùng tham gia trùng tu và giáp mối tại gian giữa. Tại đây, cả hai hiệp thợ đua nhau phô diễn tài nghệ qua các mảng đục chạm của công trình.

Nổi bật là các bức cốn tích tứ linh nhưng sắc thái biểu đạt rất đa dạng, phong phú. Hình ảnh rồng được khắc họa với nhiều tư thế khác nhau. Các bức cốn do hiệp thợ bên phải tạo tác diễn tả một đầm sen đang tỏa hương khoe sắc. Nổi bật trên đó là tích ngư long hý thủy. Người thợ dân gian đã hình tượng hóa tích chuyện thành những mảng điêu khắc sinh động, càng ngắm càng thích thú. Trong bức cốn xuất hiện hình tượng con long mã, trên lưng có hai chòm sao thất tinh và cửu tinh tượng trưng cho thiên địa giao hòa, âm dương tương hợp, sản sinh những bậc anh hùng tuấn kiệt giúp dân, giúp nước.

Hệ thống tượng Phật cổ tại đình chùa Đồng Niên

Chùa Đồng Niên còn lưu giữ được những hiện vật có tuổi đời hàng trăm năm, được giới chuyên môn đánh giá có giá trị cao về lịch sử và nghệ thuật như tượng cổ, thần tích, chuông cổ, khánh đá cổ, bia đá, long ngai…

Trong đó có bức tượng Phật Hiện Tại được tạc ở thế ngồi trên tòa sen, chất liệu bằng gỗ; tượng Phật Vị Lai có chất liệu gỗ mít, sơn ta, nhũ vàng quỳ và tượng Phật Quá Khứ được tạc theo thế ngồi thiền trên tòa sen, chất liệu gỗ mít sơn ta, thếp vàng quỳ là ba pho tượng có niên đại thời hậu Lê (thế kỷ XVIII).

Ngoài ra, tượng Quan Âm tọa sơn là tượng gỗ, sơn son thếp vàng, có niên đại thời Nguyễn, thế kỷ XIX. Tượng A Nan tôn giả và Ca Diếp tôn giả được tạc ở thế đứng trên tòa sen, chất liệu bằng gỗ, sơn ta màu đỏ thẫm, có niên đại chế tác thời Nguyễn, thế kỷ XIX. Tượng Quan Âm chuẩn đề ngồi thiền trên tòa sen, có 12 tay, được sơn son thếp vàng, có niên đại thời Nguyễn vào đầu thế kỷ XIX. Tượng Ngọc Hoàng tạc theo kiểu chân dung ngồi trên bệ, tượng gỗ, sơn son thếp vàng, có niên đại thời Nguyễn thế kỷ XIX...

Gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa lịch sử

Trải qua hơn 1.000 năm với bao biến cố lịch sử, đình Đồng Niên vẫn giữ được nét cổ kính hiếm có. Đình được xếp di tích lịch sử quốc gia vào năm 1994. Để tưởng nhớ công lao của các vị Thành hoàng, hằng năm, người dân lấy ngày sinh của các ngài (10-3) âm lịch là ngày hội làng. Tại lễ hội, nhiều nghi thức tế lễ cùng các trò chơi dân gian phong phú đã thu hút đông đảo nhân dân và khách thập phương tham gia.

Có dịp về thăm Hải Dương, bạn có thể ghé qua ngôi đình chùa đặc biệt này (Ảnh: sưu tầm)

Tìm hiểu thêm về văn hóa Việt Nam cùng quần thể di tích lịch sử nổi tiếng, quý vị có thể ghé thăm Đúc Đồng Bảo Long để có thêm nhiều kiến thức và thông tin bổ ích. Bên cạnh đó, nếu quý khách muốn tham khảo thêm các mẫu đồ thờ, tranh đồng, tượng đồng có thể liên hệ với chúng tôi qua số Hotline: 0968.966.268 để được tư vấn tốt nhất.

Có thể bạn quan tâm:

- Chùa Keo - Ngôi chùa cổ đẹp bậc nhất Việt Nam

- Chùa Giác Lâm - Cổ tự 300 năm tuổi giữa lòng Tp Hồ Chí Minh