32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp áp dụng trong tạo tạc tượng Phật

Ba mươi hai tướng tốt (theo từ Hán - Việt là Tam thập nhị hảo tướng, 三十二好相; tiếng Phạn: dvatriṃśadvara-lakṣaṇa) được tin là của một Chuyển luân vương (cakravartī-rāja), của một vị Bồ tát, hay là của một vị Phật.

Tuy nhiên, trong 32 tướng, Chuyển Luân Vương lại không có hai tướng là có chữ Vạn ở trước ngực và tướng người phát ra hào quang như Phật. Theo Luận Trí Độ, thì Bồ Tát thì cũng có 32 tướng tốt nhưng có 7 tướng khác hơn so với Chuyển Luân Vương.

Ngoài ba mươi hai tướng tốt đó, người ta còn nói đến Tám mươi vẻ đẹp khác của Phật.

Dựa vào 32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp của Phật chúng tôi đã tiến hành thực hiện chế tác rất nhiều pho tượng Phật bằng đồng đẹp. Qúy vị có thể tìm hiểu kỹ hơn về bài viết sau đây.

Quan niệm về tướng tốt

1) Tướng tốt theo quan điểm tướng pháp Á Đông không phải là quan niệm về cái đẹp thẩm mỹ, mà chính là cái đẹp của đức hạnh biểu hiện qua hình thể. Đời sống sung túc, tốt đẹp của một người được biểu hiện qua hình tướng đắc cách hay không, những tướng tốt này lại có nguồn gốc sâu xa liên quan đến phúc đức của ông bà cha mẹ hay của chính mình trong quá khứ. Điều này được đúc kết dựa theo kinh nghiệm và quan sát thực tế mà rút ra được những quy luật về phương pháp.

2) Đối với Phật giáo, thân tướng đắc cách tốt đẹp, biểu hiện đời sống tốt đẹp, qua lý thuyết chánh báo đi đôi với y báo. Tất cả những điều kiện tốt đẹp đó đều do công đức tích lũy trong quá khứ, theo quy luật nhân quả: gieo nhân nào gặt quả nấy. Đức Phật có đủ 32 tướng tốt có nghĩa là Ngài đã tích lũy vô lượng công đức trong nhiều kiếp, này thừa hướng kết quả của những công đức đó mà thôi.

3) Quan niệm về tướng tốt và xấu như thế nào, theo tiêu chuẩn nào, thì thuộc vào kinh nghiệm thực tế và truyền thống văn hóa của mỗi dân tộc, của mỗi đất nước. Có những tướng theo quan điểm Ấn Độ là tốt nhưng đối với chúng ta thì xấu hoặc kì dị. Do đó cần phải rộng lượng khi nhận định về tướng pháp.

32 tướng tốt và 80 vẻ đẹp áp dụng trong tạo tác tượng Phật

32 Tướng Tốt của Đức Phật

01. Dưới lòng bàn chân bằng thẳng không có lồi lỏm.
02. Dưới lòng bàn chân có hình bánh xe, với ngàn tăm xe trục xe, vành xe đầy đủ.
03. Chân tay mềm mại không thô cứng.
04. Ngón tay nhỏ dài trắng nỏn như tuyết.
05. Tay chân có màng da lưới.
06. Gót chân thon tròn đầy không có lồi lõm.
07. Có mắt cá tròn.
08. Ống chân tròn đầy như con nai chúa.
09. Tay dài quá gối, lưng thắng như núi.
10. Nam căn ẩn tàng bên trong.
11. Tướng lưỡi rộng dài.
12. Mỗi chân lông chỉ mọc 1 sợi lông có màu xanh và thoảng ra mùi thơm.
13. Lông mọc xoáy lên và xoáy về hướng mặt.
14. Thân hình có màu sắc như vàng kim.
15. Thân có hào quang, phát ra các phía.
16. Da mịn trơn nhu nhuyến như dầu.
17. Hai vai bằng thẳng không khuyết.
18. Hai nách đầy đặn không có lỏm.
19. Thân cao thẳng, uy nghi đỉnh đạc.
20. Thân hình đoan chánh không có cong vẹo uốn éo.
21. Lòng bàn tay chân bằng thẳng.
22. Có đủ 40 răng.
23. Răng đều đặn và trắng đẹp.
24. Răng bằng thẳng không hở khuyết.
25. Hai má tròn đầy như má sư tử.
26. Trong cổ họng thường tiết ra nước bột đầy đủ cam lồ mỹ vị.
27. Lưỡi rộng ,dài và mềm mại.
28. Âm thanh như tiếng chim Ca lăng tầng già, ở xa cũng có thể nghe.
29. Mắt màu tím thẫm, trong như nước biển.
30. Lông mi đặc thù phi phàm.
31. Giữa hai lông mày có lông trắng phóng hào quang.
32. Trên đảnh đầu có nhục kế, và không nhìn thấy đảnh đầu.

Đây là một trong những pho tượng Phật đẹp nhất hiện nay

80 vẻ đẹp của Đức Phật

01. Không thấy đảnh tướng
02. Mũi cao thẳng, lổ mũi không lộ
03. Lông mày như trăng non
04. Trái tay rũ xuống
05. Thân rắn chắc
06. khớp xương chắc như móc khoá
07. Mỗi lúc trở mình chuyển hình như voi chúa
08. Đi cách đất và có ấn dấu chân
09. Móng như màu đồng đỏ
10. Xương đầu gối tròn đẹp
11. Thân trong sạch
12. Da mềm mại
13. Thân cao đẹp không cong vẹo
14. Ngón tay tròn thon nhỏ
15. Vân tay ẩn kín
16. Mạch sâu chẳng hiện
17. Mắt cá ẩn
18. Thân mềm mại mượt mà
19. Thân hình tròn đầy
20. Không uốn éo
21. Dung nghi đầy đủ
22. Đi đứng khoan thai
23. Đứng không động
24. Uy chấn hết thảy
25. Người thấy được an lạc
26. Khuông mặt vừa vặn
27. Dung mạo đoan chính
28. Diện mạo viên mãn
29. Môi màu sắc đỏ
30. Âm thanh vang trầm trong vắt
31. Rốn sâu tròn đẹp
32. Lông xoáy về hướng phải
33. Tay dài qua gối
34. Tay chân như ý
35. Vân tay sáng thẳng
36. Vân tay dài
37. Vân tay chẳng đứt
38. Người thấy hoan hỷ
39. Mặt rộng và đẹp
40. Mặt như vầng trăng tròn
41. Nói năng hoà nhã
42. Lỗ chân lông xuất ra mùi thơm
43. Trong miệng thaỏng ra hương thơm
44. Dáng điệu cử chỉ như sư tử
45. Đi đứng như voi chúa
46. Tướng đi như ngỗng chúa
47. Đầu như trái Ma đà na
48. Các thành phần đầy đủ
49. Răng trắng đẹp
50. Lưỡi dài có màu đỏ
51. Lưỡi mỏng mà rộng
52. Lông nhiều và có màu hồng
53. Lông mềm mà mướt
54. Mắt dài và rộng
55. Tướng tử môn đầy đủ
56. Tay chân trắng hồng như màu hoa sen
57. Rốn không lộ
58. Bụng không lồi
59. Bụng thon đẹp
60. Thân khuynh động
61. Thân trì trọng
62. Thân lớn dài
63. Tay chân mềm mại sạch bóng
64. Bốn phía có hào quang dài một trượng
65. Khi đi có hào quang chiếu sáng khắp thân
66. Xem chúng sanh bình đẳng như nhau
67. Không xem thường chúng sanh
68. Thân tướng hùng vệ
69. Âm thanh không tăng giảm
70. Thuyết pháp không chấp trước
71. Tuỳ duyên thuyết pháp
72. Thứ đệ thuyết pháp
73. Pháp âm ứng với âm tahnh của chúang sanh
74. Chúng sanh ngắm thân Phật ngắm mãi không hết
75. Ngắm mãi không chán
76. Tóc dài và đẹp
77. Tóc dài không rối
78. Tóc xoắn đẹp
79. Tóc như màu ngọc xanh
80. Đầy đủ tướng tốt của bậc phước đức

Nguồn: sưu tầm